Przed rozpoczęciem budowy placu zabaw trzeba zadać sobie kilka ważnych pytań. Najczęściej nie ma uniwersalnego rozwiązania i wszystko zależy od konkretnej sytuacji: gdzie umiejscowiony będzie plac i dla kogo ma on być przeznaczony.
Czytaj też: Co oznacza strefa bezpieczeństwa na placu zabaw?
Z publicznych placów zabaw korzystają dzieci, dlatego przy ich tworzeniu trzeba wziąć pod uwagę specjalne wytyczne, zapewniające odpowiedni poziom bezpieczeństwa.
Kilka najistotniejszych kwestii, które trzeba rozważyć przedstawiamy poniżej:
1. Wybór urządzeń dla różnych grup wiekowych
To jakie urządzenia wybierzemy zależeć będzie od tego, dla jakiej grupy wiekowej przeznaczony będzie plac zabaw.
Jeżeli plac zabaw znajdzie się w placówce edukacyjnej,określenie wieku potencjalnych użytkowników jest stosunkowo łatwe:
Plac zabaw w Przedszkolu (zabawki dla dzieci 3-6 lat)
- Dla przedszkolaków zabawa jest główną metodą nauki i poznawania świata, dzięki zabawie uczą się bawić z innymi, kontrolować swoje emocje i samodzielnie pokonywać przeszkody.
- W przedszkolu sprawdzi się piaskownica- jako miejsce tworzenia relacji, huśtawki i bujaki- dla ćwiczenia równowagi, zjeżdżalnie- które rozwijają odwagę, domki zabaw- umożliwiające wspólne odgrywanie ról oraz różnorodne urządzenia edukacyjne.
Plac zabaw w Szkole (urządzenia dla 7-13 latków)
- Dzieci szkolne nawiązując pierwsze przyjaźnie doskonalą swoje kompetencje werbalne. Coraz większą rolę odgrywa dla nich rywalizacja, która pozwala odnaleźć swoje miejsce w grupie. W późniejszym czasie równie ważne jest rozwijanie kreatywności i sprawności fizycznej.
- Na szkolnym placu zabaw warto umieścić urządzenia sportowo-sprawnościowe, drabinki i siatki do wspinaczki, umożliwiające sprawdzenie swoich możliwości oraz zestawy do zabaw w większej grupie rówieśników.
Osiedle lub park (sprzęty o uniwersalnym zastosowaniu)
- Na placu zabaw w miejscu publicznym pojawią się użytkownicy w każdym wieku. Taką sytuację można rozwiązać w różnoraki sposób:
- W miejsce jednego dużego urządzenia dla określonej grupy wiekowej możemy zastosować kilka mniejszych elementów odpowiednich dla różnych grup wiekowych.
- Dostosujmy plac zabaw do rosnącego dziecka. Przez małe wejście w zabawce przejdzie tylko młodsze dziecko, podwyższona drabinka powstrzyma ja za to przed wdrapaniem się w niebezpieczne miejsce.
- Rozwiązaniem może być podzielenie placu zabaw na strefy: strefa dla młodszych dzieci powinna znajdować się blisko bramy i miejsca przeznaczonego dla opiekunów, strefa dla starszych może znajdować się w większej odległości od rodziców.
NASZA WSKAZÓWKA: Teren placu warto zabezpieczyć przed młodzieżą i dorosłymi, wykorzystującymi przestrzeń dla dzieci jako miejsce wieczornych spotkań. Obsadzenie terenu żywopłotem lub drzewami ochroni dzieci od hałasu, pyłu i kurzu. Zwłaszcza, jeśli plac zabaw znajduje się w pobliżu drogi.
2. Dobór materiałów wykonania
Drewniane place zabaw
- Drewno nie jest tak wrażliwe na zmiany temperatury: nie nagrzewa się w czasie upału, ani nie wychładza tak intensywnie jak metal. Nie spowoduje wiec u dzieci niebezpiecznych poparzeń ani odmrożeń.
- Najlepiej, jeżeli użyte do budowy urządzeń drewno będzie pochodziło z drzew iglastych, które nie mają wielu drzazg.
- Jeśli drewno ma mieć kontakt z ziemią- powinno się użyć odpornych gatunków, takich jak drewno akacjowe i modrzew.
- Drewno musi być zawsze odpowiednio zaimpregnowane, co zwiększa jego żywotność i odporność na czynniki atmosferyczne.
NASZA WSKAZÓWKA: Place zabaw z drewna są ekologiczne i lepiej dopasowują się do zielonego otoczenia np. w parku.
Metalowe place zabaw
- Metalowe urządzenia też mają swoje zalety, są na przykład bardziej odporne na akty wandalizmu i trudno je zniszczyć.
NASZA WSKAZÓWKA: Wykonane z metalu place zabaw częściej znajdują swoje zastosowanie na osiedlach w dużych miastach.
3. Wybór nawierzchni
Beton/ asfalt
- Wylanie całej powierzchni asfaltem to stosunkowo tanie rozwiązanie, które często można było spotkać na starych placach zabaw. Beton jest jednak bardzo twardy i nie amortyzuje upadku. Nie nadaje się więc zupełnie, jako podłoże na plac zabaw.
NASZA WSKAZÓWKA: Beton można stosować jedynie poza strefami upadku, na przykład na ścieżkach.
Klepisko
(Powstaje przez wydeptanie trawy w szczególnie uczęszczanych miejscach)
- Jest to podłoże twarde, ale w porównaniu z betonem- bezpieczniejsze.
NASZA WSKAZÓWKA: Klepisko sprawdzi się jedynie przy niewysokich elementach przeznaczonych dla starszych dzieci.
Trawa
- Aby spełniała swoje zadanie trawa musi być gęsta, wymaga więc regularnego przycinania i podlewania.
NASZA WSKAZÓWKA: Trawa może być użyta jako podłoże na prywatnym placu zabaw używanym przez mniejszą ilość dzieci, przy urządzeniach z wysokością upadku do 1m.
Nawierzchnie sypkie: piasek/ drobny żwirek
- Nawierzchnie sypkie rozsypują się i trzeba regularnie kontrolować ich grubość.
- Piasek i żwirek mogą też brudzić, zwłaszcza w czasie deszczu, kiedy zamieniają się w błoto.
- Aby uniknąć zanieczyszczeń i śmieci, plac zabaw z piaskiem musimy ogrodzić, uniemożliwiając wstęp zwierzętom i chuliganom.
NASZA WSKAZÓWKA: Pokrycie całego placu zabaw piaskiem jednorazowo nie jest bardzo kosztowne, ale corocznie trzeba go wymieniać- co zwiększa koszty ogólne utrzymania placu.
Wióry lub kora
- Kora zawiera substancje bakteriobójcze, znajdujące się w niej zanieczyszczenia są też lepiej widoczne i łatwiejsze do usunięcia.
- Takie podłoże nie podmaka, ponieważ woda przesiąka przez jego warstwę do ziemi.
- Kora jest za to stosunkowo szorstka.
NASZA WSKAZÓWKA: Można zastosować korę w miejscach, w których występuje ryzyko podmakania podłoża, przy średniej wielkości urządzeniach.
Gumowy asfalt, płytki i maty gumowe
- Wszelkie sztuczne nawierzchnie to najdroższe, ale też najbezpieczniejsze podłoża.
- Można je położyć bezpośrednio na betonie.
- Jeśli są odpowiednio wykonane nie zatrzymuje się na nich woda.
NASZA WSKAZÓWKA: Gumowe nawierzchnie dobrze sprawdzają się przy obleganych placach zabaw z wysokimi urządzeniami, wymagającymi dokładnego zabezpieczenia przed wypadkiem.
-Bezpiecznej Zabawy!
Czytaj także: Czy drewniany plac zabaw jest lepszy niż metalowy?